Eerste lijn en middelengebruik

Mensen gebruiken doorgaans middelen omwille van de aangename of gewenste effecten. Maar zowel op korte als op lange termijn zijn er heel wat gezondheidsrisico’s verbonden aan het gebruik. Wanneer er zich problemen voordoen, zoals een ongeval of gezondheidsklachten, komen mensen terecht bij de eerstelijnsgezondheidszorg (bv. huisarts, spoeddienst). Niet altijd wordt de link met het middelengebruik gelegd.

Unieke rol

De eerstelijnsgezondheidszorg is dus vaak de eerste die alarmsignalen op het gebied van middelengebruik kan opvangen. Door vroegtijdig problemen te detecteren, in te grijpen (bv. met kortdurende interventies) en waar nodig mensen door te verwijzen naar gepaste hulpverlening, kan een ernstige problematiek vermeden worden. Doordat er meestal een goede relatie is met hulpverleners uit de eerstelijn (bv. huisarts of thuisverpleegkundige) zijn zij vaak de geknipte persoon om mensen te informeren of te ondersteunen. Zo heeft de eerstelijnsgezondheidszorg een unieke rol in het sensibiliseren en informeren van het groot publiek over verslavende middelen en gedrag.

Zorgcontinuüm

Een goede afstemming tussen preventie en hulpverlening, alsook een vlotte doorstroom van eerste lijn naar meer gespecialiseerde zorg is cruciaal voor een coherent gezondheidsbeleid. Middelengebruik bij specifieke en kwetsbare doelgroepen zoals zwangere vrouwen verdient dan ook de gepaste aandacht op alle zorgniveaus.

Contact

Op zoek naar hulp voor een cliënt?

Alle instanties die instaan voor preventie, vroeginterventie en hulpverlening vind je terug in de VAD-doorverwijsgids.

Uitgelichte materialen

me-ASSIST

De website me-ASSIST helpt je om problemen met middelengebruik en gokken te detecteren, bespreekbaar te maken en erop te interveniëren. De online toolbox bevat vragenlijsten om een cliënt te screenen op zijn alcohol-, tabak- of ander middelengebruik, of op gokken, en geeft op basis daarvan de nodige informatie om het gesprek aan te gaan. De toolbox bevat de volgende screeningsinstrumenten: ASSIST, AUDIT, CRAFFT en NODS-PERC.