Preventieve gezondheidssector ondertekent nieuwe ethische code

De preventieve gezondheidssector in Vlaanderen heeft een nieuwe ethische code goedgekeurd. Wie de code ondertekent, engageert zich om niet alleen bij te dragen aan een gezonde, maar ook aan een sociale en duurzame samenleving. Verschillende expertisecentra zetten hun handtekening al, zoals het Vlaams Instituut Gezond Leven, Sensoa, het Vlaams expertisecentrum Alcohol en andere Drugs (VAD), maar ook de Vlaamse Logo’s en de ziekenfondsen.

Nieuwe code als antwoord op veranderende samenleving

De preventieve gezondheidssector in Vlaanderen had al een ethische code, maar die boog zich alleen over partnerschappen, vooral met profitorganisaties. De code was een belangrijke houvast bij het evalueren van potentiële partners en samenwerkingen. Transparantie over het partnerschap en de onafhankelijkheid van de gezondheidsorganisatie waren hierbij de belangrijke principes.

Publiek-private samenwerkingen zijn en blijven een belangrijke manier voor de preventieve gezondheidssector om impact te vergroten en dus meer gezondheidswinst te boeken. Maar binnen de sector was er ook nood aan een bredere ethische code die een antwoord biedt op de uitdagingen van een veranderende samenleving zoals superdiversiteit, de toenemende gezondheidsongelijkheid en de milieuproblematiek.

Tijd voor vernieuwing dus. En die kwam er. In totaal ondertekenden 35 organisaties uit de preventieve gezondheidssector de vernieuwde ethische code.

Gezondheidsinterventies voor iedereen

De nieuwe ethische code gaat een stapje verder dan enkel partnerschappen en neemt nu ook ‘gezondheidsinterventies’ onder de loep die de gezondheid van de Vlaming willen bevorderen. “Denk bijvoorbeeld aan een gezondheidscampagne over seksuele gezondheid, een app over gezonde voeding, of een lessenpakket over roken”, verduidelijkt Leen Van Brussel, stafmedewerker algemene gezondheidsbevordering bij het Vlaams Instituut Gezond Leven.

Natuurlijk was de preventieve gezondheidssector al langer bezig met de ethische kant van zijn interventies. Maar de nieuwe ethische code maakt dit nu expliciet. De sector verbindt er zich nu toe om systematisch vragen te stellen zoals: ‘zijn bepaalde gezondheidscampagnes niet stigmatiserend voor specifieke groepen?’

“Denk maar aan interventies naar rokers of mensen met overgewicht: zijn die niet beledigend of stereotyperend? Of wanneer we een gezondheidscoach op de werkvloer inschakelen, waken we er dan over dat werknemers ook kunnen kiezen om niet deel te nemen? En stel dat we een gezondheidsapp ontwikkelen, is die dan ook toegankelijk voor mensen met migratieachtergrond?”

Ethische commissie voor moeilijkere kwesties

Aan de hand van een aantal concrete vragen kunnen ondertekenaars nagaan of hun partnerschap of gezondheidsinterventie voldoet aan de ethische code. Daarnaast is er een ethische adviescommissie met wisselende leden uit de eigen gezondheidssector en daarbuiten die zich kan buigen over moeilijke ethische kwesties.

VAD is tevreden met deze code en onderschrijft die dan ook volledig. VAD gaat nog een stap verder als het gaat over samenwerking met de alcohol- en gokindustrie en ontwikkelde hierover een eigen visie (zie gerelateerde artikels).

Ondertekenaars van de ethische code: Vlaams Instituut Gezond Leven, Sensoa, hetVlaams expertisecentrum Alcohol en andere Drugs, Diabetes Liga, Domus Medica, Centrum voor Kankeropsporing, Eetexpert, Kom op Tegen Kanker, Vlaams Instituut Mondgezondheid, het Vlaams Expertisecentrum Suïcidepreventie, de Vlaamse Vereniging voor Respiratoire Gezondheidszorg en Tuberculosebestrijding VZW, Vlaamse Wetenschappelijke Vereniging voor Jeugdgezondheidszorg, De Sleutel, Violett VZW, Logo Brugge-Oostende, Logo regio Genk, Logo regio Hasselt, Logo Mechelen, Logo Waasland, Logo Zenneland, Logo Kempen, Logo Oost-Brabant, Logo Midden West-Vlaanderen, Logo Leieland, Logo Dender, Logo Antwerpen, Logo Brussel, Logo Gezondplus, Partena Ziekenfonds, Socialistische Mutualiteiten, Liberale Mutualiteiten, Onafhankelijke Ziekenfondsen, Neutrale Ziekenfondsen - GezondPlus, Vlaamse Christelijke Mutualiteiten, Master in de Gezondheidsvoorlichting – en bevordering (Ugent)

Download hieronder de ethische code.