Naar een drugbeleid voor de festivalganger

Hoe festivalorganisatoren om moeten gaan met druggebruik op hun evenement, is een onderwerp waar veel discussie over is. Organisatoren, academici en politie hebben er allemaal een erg verschillende visie over. De uitgaansconferentie NIGHTS 2018 weidde daarom een sessie aan het onderwerp ‘een drugbeleid op festivals’. Zes sprekers met verschillende achtergronden brachten daarin elk een presentatie vanuit hun eigen invalshoek: organisatie, handhaving van de wet, gezondheidsonderzoek, … Uit de daaropvolgende discussie bleek dat de visies weliswaar erg verschillend zijn, maar dat er wel één gemeenschappelijk doel is: de festivalganger een aangename en veilige festivalbeleving bezorgen.

In dit artikel gaan we dieper in op de presentatie van Anna Wade. Zij is hoofd van de dienst communicatie van het festival Boomtown Fair, dat jaarlijks plaats vindt in het Verenigd Koninkrijk. Zij voerden recent een drugbeleid in dat repressie, preventie en harm reduction combineert.

Wat is Boomtown Fair?

Boomtown Fair is een muziek- en kunstenfestival met een theatrale sfeer. Er komen verschillende genres aan bod, verdeeld over verschillende podia. Je zou het best kunnen vergelijken met Tomorrowland. Het evenement richt zich, net als andere festivals, op het community-gevoel van de bezoeker en wil hen nieuwe dingen doen ontdekken en een weekendje amusement aanbieden. Maar dat exploreren en amuseren gaat vaak samen met druggebruik.

Naar een drugbeleid voor de festivalganger op Boomtown

Naar aanleiding van een druggerelateerd overlijden in 2013 (na gebruik van ketamine), werd in 2014 een eerste publiekscampagne gelanceerd op het festival. Die ging specifiek over het gebruik van ketamine. Het was de bedoeling om mensen bewust te maken en in te lichten over de effecten en risico’s van deze drug. Zo verscheen er een ketamine-factsheet op de website, konden bezoekers via links doorklikken naar hulpgroepen, was het Bristol Drugs Project aanwezig op het festivalterrein en werd een brief gepubliceerd van de moeder van het overleden meisje. Het doel van dit alles was om ervoor te zorgen dat de festivalganger een geïnformeerde keuze kon maken. Tegelijk werd ook het ‘zero tolerance’-beleid gehandhaafd.

Ondanks die inspanningen overleed in 2016 een tweede slachtoffer aan de gevolgen van combidruggebruik. Het gehandhaafde ‘zero tolerance’-beleid had dus niet de gewenste effecten en de boodschap kon de festivalganger niet overtuigen. Tijd voor een andere aanpak.

Boomtown stelde een “Crime and Drugs Management expert” aan. Ze herleidden hun ‘zero tolerance’-beleid ook tot een beleid dat gebaseerd is op de 4 P’s: Prevent, Protect, Prepare and Persue. Op preventief vlak werden vooral repressieve middelen aangewend om in eerste instantie drugs van het festival te weren. Het aantal drugfouilles werd verhoogd, passieve en proactieve drugshonden besnuffelden de deelnemers en spotters, en camerabeelden hielden een oogje in het zeil. Omdat deze maatregelen op zich niet volstaan, werden op het terrein zelf verschillende maatregelen genomen om de festivalganger, die toch drugs wil gebruiken, voldoende bescherming aan te bieden. “The Loop” biedt de feestvierders de mogelijkheid om hun drugs te laten testen, op de kampeerterreinen lopen drugpreventiewerkers rond om informatie te bieden aan ieder die het vraagt, en een harmreduction-campagne werd gelanceerd om het publiek uitgebreid te informeren.

Boomtown richtte zich met deze campagne niet uitsluitend tot de festivalgangers, maar ook tot het algemene publiek. De boodschappen in die publiekscampagne concentreerden zich op drie elementen:

• De gevaren van drugsmisbruik (en dus niet van drugGEbruik).
• De effecten die gepaard gaan met combigebruik.
• De risico’s van de stijgende hoeveelheid MDMA in xtc-pillen en van het nemen van onbekende substanties en hoeveelheden.

Een campagne die sterk gericht is op informeren en harm reduction, voor mensen die middelen gebruiken dus. In dit kader kwam ook de ‘Respect’-campagne tot stand, met de bedoeling om in elk aspect van het festival de harmreduction-gedachte te integreren door de nodige middelen en steun te voorzien.

Beyond the paradox

Hoewel dit erg paradoxaal lijkt wanneer men abstinentie wil bepleiten, lijkt Boomtown er toch in te slagen om repressieve, preventieve en harmreduction-elementen met elkaar te verzoenen. Hoewel de politie in eerste instantie sceptisch stond tegenover het nieuwe beleid, werd ook met deze stakeholders een harmonieuze relatie opgebouwd. De politie blijft een repressief beleid voeren, maar het staat in balans met het harmreduction-beleid van Boomtown Fair Festival. De politie stelde wel drie voorwaarden:

• Er wordt nog steeds een repressieve barrière gehanteerd bij binnenkomst van het festival (met drugshonden, drugsfouilles, …).
• Openlijk druggebruik op het festivalterrein mag niet goedgekeurd of genegeerd worden.
• Bij de vooraankondigingen van het evenement wordt er evenveel aandacht gegeven aan de handhavingselementen als aan harm reduction.

Deze manier van aanpak van drugs op festivals wordt wereldwijd als innovatief bejubeld. Het illustreert dat een constructieve samenwerkingsvorm tussen de verschillende stakeholders mogelijk is. De enige kanttekening is dat dit nog steeds een verwarrende boodschap geeft aan de festivalganger. De kern van het verhaal is: Drugs op het festival? Liever niet, maar als je het doet, doe het veilig!